Een Sterk Verhaal
Over
woorden die misleiden
Dit is het verhaal over een jongeman van (destijds) 26 jaar, genaamd Leon S. te
H.
En het verhaal over ondernemers, die - soms voor exorbitante bedragen - slachtoffer
werden van Nederlandse en buitenlandse advertentie-oplichters, maar die zich
konden verweren door gezamenlijk een vuist te maken.
Eind 1993 werd ik als zelfstandig ondernemer verrast, toen ik een direct-mail
kaartje ontving met een aanbieding voor een gratis vermelding in een
bedrijvengids. Ik rook onraad en ontdekte in de 'kleine lettertjes' een slimme
oplichterstruc: de aanbieding was allesbehalve gratis. Maar ik kreeg er lol in
en heb het kaartje toch ingestuurd nadat ik de tekst (en dus de overeenkomst)
had veranderd.
Hieronder ziet u een afbeelding van de desbetreffende
aanbieding. Dadelijk volgt een uitleg van de misleidende truc. Als u eens wilt
zien of u de truc zelf kunt ontdekken, klik dan op de afbeeldingen.
Samenstel van listige kunstgrepen
Om mensen succesvol op te lichten is een zeker talent vereist. Meestal is het
niet genoeg om één bepaald trucje toe te passen, want dat wordt al gauw
doorzien. De kunst is om - ongeveer zoals een goochelaar of illusionist dat
doet - de aandacht van het slachtoffer zodanig af te leiden dat hij of zij niet
meer oplettend is op het moment waarop de échte misleiding plaatsvindt.
Het afgebeelde kaartje bevat een reeks aan afleidingsmanoeuvres:
§
Het
opwekken van begeerte is de meest toegepaste methode van oplichters om
hun toekomstig slachtoffer 'ontvankelijk' te maken. In dit geval: de Gratis
Registratie! van uw bedrijf in een regiogids. Op de achterzijde van het
kaartje wordt dit idee van 'gratis' nog eens (onbewust) versterkt doordat het
woord uitgeverij is gespeld als 'Uitgeeverij'. Deze
onzinnige spelling heeft maar één doel: bij de lezer de indruk te versterken
dat het écht gratis is: dit is een uitgeverij die geeft!
§
Verwarring
zaaien en gewichtig
doen zijn ook goede afleiders.
In dit geval: na de kop 'Gratis Registratie in uw eigen regio' wordt met 'z.o.z.'
verwezen naar de achterkant, waarop heuse voorwaarden worden opgesomd (met
verwijzing naar Algemene Voorwaarden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel).
Ook wordt in de adressering een naam gebruikt die wel heel interessant klinkt,
maar in feite helemaal niets betekent: 'Industriële Branch(e)voorziening
Nederland' (nog fout gespeld ook). Straks zal blijken hoe deze naam - toch wel
tamelijk logisch - tot stand is gekomen.
§
Vertrouwen
wekken is een van
de andere onmisbare technieken van een oplichter.
In dit geval: de voorwaarden die op de achterkant van het kaartje staan zijn
kort en duidelijk. De prijs van een vermelding per regio wordt genoemd, en als
je alleen in je eigen regio wilt adverteren, is die ene vermelding gratis.
Zelfs als een ondernemer de moeite zou nemen om bij de KvK de uitgebreide
Algemene Voorwaarden van Uitgeeverij IBN op te vragen, zal
blijken dat daarmee niets mis is.
Dus... nadat u zich heeft vergewist dat één enkele vermelding echt gratis is,
draait u het kaartje weer om en leest u op de voorzijde, onderaan, de zin:
'Heeft u óók interesse in overige regio-uitgaven van de Regionale Gids
Branchevoorziening voor Industrieën?'.
Hier maakt u - uiteraard - het hokje 'NEE' zwart.
Wat de ondernemer die dit doet niet beseft, is dat hij nu reeds in de fuik van
de oplichter is beland. Want dat is tactiek nummer vier:
§
Het
slachtoffer zelf iets laten doen! Precies zoals Hans Kazan iemand uit
het publiek een pak speelkaarten laat schudden, zodat die persoon de indruk
krijgt zelf invloed te hebben op de uitkomst. In dit geval gaat het echter niet
om een spelletje, maar kan die 'zelfwerkzaamheid' zelfs juridische
consequenties hebben. Temeer als u, in vol vertrouwen, vervolgens uw naam en
adresgegevens invult en ten slotte ook nog uw handtekening zet.
Hier zou u toch een licht moeten opgaan: 'Waarom ondertekenen als het om een gratis
plaatsing gaat?' Het betreft immers niet een overeenkomst waarbij van u enige
tegenprestatie wordt verwacht? U verbindt zich hiermee toch tot... niets?
§
Zorgen
dat de beslissende truc niet wordt opgemerkt!
In dit geval is dat wel erg goed gelukt. Vele duizenden ondernemers vulden hun
gegevens in, ondertekenden het kaartje en brachten het naar de brievenbus.
Wat
was nu de beslissende truc?
Ondanks alle bovenstaande 'waarschuwingssignalen' had ik zelf ook dat kaartje
ingevuld en ondertekend. Maar... kennelijk heb ik de signalen onbewust toch wel
opgevangen. Want toen ik - ergens in augustus 1993 - het kaartje naar de
brievenbus bracht, voelde ik mij nogal ongemakkelijk. Op het allerlaatste
moment (ik had het kaartje al in de gleuf gestoken die tegenwoordig inwerpopening
heet, maar had 't nog nèt vast) bedacht ik mij en stopte het kaartje terug in
mijn zak, om het thuis voor de zekerheid nóg maar eens te bekijken.
Het zou mij verdorie als tekstschrijver toch niet overkomen dat ik iets
over het hoofd zag? Maar... kon ik nou zó slecht lezen? Ik had dat kaartje toch
minstens drie, vier keer zorgvuldig bekeken en was tot de conclusie gekomen dat
er niets mee aan de hand was.
Thuisgekomen bedacht ik zelf een trucje om volledige zekerheid te krijgen. Ik
nam een liniaal en ging daarmee over de tekst heen, aan beide zijden van het
kaartje. Langzaam omlaag, zodat ik zeker wist dat ik geen regel en geen woord
zou overslaan.
Toen, ineens, zag ik de adder onder het gras. Die zat in de drie regels op de
voorkant van het kaartje, de ogenschijnlijk overbodige mededeling onder het
kader waarin in diapositief de kop stond.
'Godsamme!' riep ik uit, in een mengeling van afgrijzen en bewondering, 'wat is
dit doortrapt!'
Dit is dus de truc: onder de prominente kop 'Gratis Registratie! in uw eigen
regio (z.o.z.)' staan enkele regels tekst die niemand leest! Want
door dat 'z.o.z.' draai je meteen het kaartje om en ga je de achterkant
bekijken. En daar tref je een aantal voorwaarden aan, de z.g. 'kleine
lettertjes'. En wat hebben we altijd geleerd? Pas op de kleine lettertjes! Die
ga je dus goed bestuderen, om tot de conclusie te komen dat er niets aan de
hand is (want: gratis) als je voor één regio kiest. Bovendien kruis je ook nog
even 'NEE' aan bij de vraag of je ook belangstelling hebt voor andere
regio-uitgaven. Maar in die paar regeltjes onder de koptekst staat:
'Deze coupon is bestemd voor het opgeven van gegevens betreffende uw
beroep/bedrijf/instelling, ter registratie in de regio-uitgaven Zuid-Holland en
Noord-Holland.'
De
oplichter getruct
Op dat moment wist ik bijna zeker dat hier een oplichter aan het werk moest
zijn. Ik had het kaartje kunnen verscheuren en weggooien, maar ik kreeg een
ander idee. Waarom zou ik niet een leuke grap uithalen? Een 'tegentrucje',
waarmee ik de oplichter pootje zou kunnen lichten?
Ik pakte een dunne viltstift en met een grijns op mijn gezicht bracht ik op het
kaartje de volgende wijzigingen aan:
Nu kwam er te staan: 'Deze
coupon is bestemd voor het opgeven van gegevens betreffende uw
beroep/bedrijf/instelling ter registratie in de regio uitgave
Zuid-Holland' (één regio dus).
Daarmee was de angel eruit en heb ik de antwoordcoupon met een gerust hart op
de bus gedaan.
Nog
een trucje
Toch kreeg ik twee weken later een rekening toegestuurd:
|
Vermelding
voor de Regio Zuid-Holland |
GRATIS |
|
Vermelding
voor de Regio Noord-Holland |
f 245,96 |
|
BTW 17,5% |
f 43,04 |
|
Totaal |
f 289,-- |
Kennelijk
had men de wijzigingen die ik op de coupon had aangebracht niet opgemerkt. Ik
maakte me er voorlopig maar geen zorgen over, ik had immers het contract
duidelijk veranderd. Toch is het even schrikken, als je zo'n factuur ontvangt
die je helemaal niet verwacht.
Maar er was nog iets bijzonders aan die factuur. Helemaal onderaan het blad
stond, in een kader, deze tekst:
Onze vordering op u is door ons
verpand aan IBN Factoring. Rechtsgeldige betaling kan geschieden
uitsluitend op een van bovenstaande rekeningen van IBN Factoring.
Dit
is een heel slimme zet. Het begrip 'factoring' is niet bij iedereen bekend. Het
is een incassomethode waarbij een leverancier zijn risico tot nul kan
terugbrengen, door zijn vorderingen te verpanden (als het ware te 'verkopen')
aan een z.g. 'factormaatschappij'. Hij heeft bijvoorbeeld een vordering op een
debiteur van 1.000,- euro. Die vordering draagt hij over en de
factormaatschappij geeft hem direct (bijvoorbeeld) 800,- euro in handen, en
gaat vervolgens zelf de vordering incasseren bij de debiteur. Het verschil van
200,- euro is dan de beloning voor het werk (en het risico) van het
factorbedrijf. De leverancier betaalt dan wel erg veel voor de incasso, maar
hij heeft meteen zijn geld, is van alle rompslomp af en kan nooit meer op zijn
facturen worden aangesproken.
Voor de ontvangers van de facturen van 'Industriële Branchevoorziening
Nederland' is dit niet zo'n prettig idee! Want bovenstaande mededeling betekent
dat het geen zin meer heeft om nog bij de leverancier zelf te protesteren. Die
heeft de vorderingen immers al overgedragen? Aan een... gerenommeerde
factormaatschappij. Toch?
Of toch niet? IFN Factors in Rotterdam is een van de grootste en bekendste
factormaatschappijen. Veel ondernemers hebben daar ooit weleens van gehoord. Nu
wordt ineens duidelijk waarom is gekozen voor de naam 'IBN Factoring'.
Die naam wordt, bij vluchtig lezen, heel makkelijk verward met 'IFN Factors'.
Later is inderdaad gebleken, dat veel ondernemers dachten dat ze met de 'echte'
IFN Factors te maken hadden. En zo'n gerenommeerd bedrijf laat zich toch niet
zomaar in met oplichters? Met andere woorden: het moet wel goed zitten!
Nu wordt ook de naam van de 'Uitgeeverij IBN'
verklaarbaar. Eerst werd er een afkorting bedacht die moest lijken op IFN.
Vanuit die letters IBN is vervolgens de bedrijfsnaam bedacht: 'Industriële
Branchevoorziening Nederland'. Zo moet het zijn gegaan.
De
aap uit de mouw
Hoewel ik eigenlijk niet meer had verwacht dat er sowieso nog een product zou
worden geleverd, kwam er in november via de post ineens dit boekwerkje binnen,
op A5-formaat:
Het gidsje bevatte
ruim honderd pagina's met - in twee kolommen per bladzij - de namen, adressen,
telefoon- en faxnummers van zo'n tweeduizend bedrijven uit Zuid-Holland,
voornamelijk mkb-bedrijven en eenmanszaken. Terwijl ik het gidsje bekeek,
bedacht ik wat voor nut het zou kunnen hebben om hierin vermeld te staan. En
waarom zo'n simpele vermelding van de kale bedrijfsgegevens f 246,- zou moeten
kosten, terwijl precies zo'n zelfde vermelding in bijvoorbeeld de Gouden Gids
gratis is? Waar nog eens bijkomt dat de Gouden Gids behoorlijk 'compleet' is
(vrijwel alle bedrijven staan erin) en huis aan huis wordt verspreid.
In een flits begreep ik het: dit gidsje werd helemaal niet verspreid
onder het publiek, het werd slechts toegezonden aan de ondernemers die het
kaartje hadden ondertekend en ingestuurd.
Nu begon ik er echt lol in te krijgen.
'Wat een sukkel', dacht ik. 'Nu stuurt hij alle gedupeerden zo'n boekje toe.
Maar hij denkt kennelijk dat al die gedupeerden het er zomaar bij laten zitten.
Ik heb nu de adressen en telefoonnummers van al die bedrijven in handen. Daar
kan ik natuurlijk iets mee gaan doen.'
Meteen maar de telefoon gepakt en een stuk of tien willekeurige bedrijven uit
'De Gids' opgebeld. Alle ondernemers die ik aan de lijn kreeg, voelden zich
opgelicht. Sommigen hadden al - met tegenzin, maar bang voor de consequenties -
betaald na het ontvangen van enkele aanmaningen van 'IBN Factoring'. Een
enkeling begon tegen mij te schelden, die begreep het niet helemaal en dacht
dat ik de boef was, die belde om aan te dringen op betaling.
Die 'boef' bleek trouwens Léon Sterk te heten, een jongeman van 26 jaar,
wonend aan het Gooierserf te Huizen. Dat had ik al vrij snel achterhaald, door
de bedrijfsgegevens van IBN na te trekken bij de Kamer van Koophandel.
Tijd
voor actie!
Waar ik van schrok, was dat diverse ondernemers al betaald hadden. Dat je in de
truc trapt: oké, dat valt nog te begrijpen. Maar om te gaan betalen voor een
product dat uit 100% lucht bestaat, dat gaat nog wel een stapje verder.
Ik heb toen wat zitten rekenen om te zien of hier een actie mogelijk zou zijn
die kosten-neutraal zou kunnen worden gevoerd. Met de hulp van een
wiskunde-collega van mijn school (ik werkte toen nog part-time als leraar) werd
een soort 'kettingbrief-constructie' bedacht. Ik maakte een actiebrief (van één
dubbelzijdig A4-tje) die op een 'slimme' manier werd verspreid. Ik verzond zelf
twintig exemplaren, aan ondernemers die ik vooraf had gebeld en die mij hadden
beloofd hun medewerking te verlenen. Zij moesten de brief kopiëren en doorsturen
aan door mij opgegeven adressen uit het gidsje. De ontvangers daarvan moesten
de brief dan weer zelf kopiëren en doorsturen naar de ondernemers die op de
twee volgende bladzijden achter hun eigen vermelding stonden. Op die manier kon
in drie slagen de gehele doelgroep worden bereikt (of althans een groot deel
ervan; een paar keer haperde het systeem, en moest ik zelf nog wat brieven
nazenden).
De actiebrief gaf ik als motto mee: 'Samen sterker dan Sterk!'
In de brief gaf ik uitleg over de misleidende wijze waarop Sterk de ondernemers
te pakken had genomen en riep ik iedereen op om hoe dan ook niet te betalen.
Onderaan de brief had ik een 'actiestrookje' gemaakt om in te vullen, uit te
knippen en op te sturen. Daarbij werd een actiebijdrage gevraagd van tenminste
f 10,-. Met dat geld zou ik een echte nieuwsbrief kunnen maken en verspreiden
onder alle deelnemers aan de actie.
De respons was overweldigend. De strookjes stroomden binnen, evenals de
betalingen op mijn girorekening. De meesten betaalden het gevraagde tientje,
maar er waren ook ondernemers die bij de vraag: 'Mijn bijdrage aan de actie
is:...' f 25,- of f 50,- invulden. Enkelen zelfs f 100,- of f 250,-. Het
werd natuurlijk ondoenlijk om al die strookjes in mijn eentje te verwerken, dus
schakelde ik hiervoor andere ondernemers in, die ik door de actie had leren
kennen en die graag wilden meewerken. Een automatiseringsbedrijfje maakte
binnen enkele dagen een eenvoudig database-programma, waarmee de vrijwilligers
heel makkelijk alle gegevens van de strookjes konden intikken. Uiteindelijk
konden we bijna 1200 deelnemers aan de actie registreren en bracht de
actiebrief zo'n 14.000 gulden op. Dat was voldoende om driemaal een uitgebreide
Nieuwsbrief aan alle deelnemers te zenden (in drie provincies) en om, in
samenwerking met een van de Kamers van Koophandel, een kort geding op touw te
zetten.
Zo zag de voorpagina van de eerste nieuwsbrief er uit:
Juist in die periode werd er
in het NOS-journaal aandacht besteed aan de malafide advertentieverkoop. En...
welke dubieuze advertentieverkoper denkt u durfde er met zijn smoel op tv te
verschijnen? Jawel, onze brutale vriend Leon Richard Jan Sterk. Ik heb dus een
foto gemaakt vanaf het televisiescherm, en die in mijn krantje geplakt.
Dit was zijn tekst, in het achtuurjournaal van 6 januari 1994:
'Uuuh... helaas zijn er in onze branche inderdaad een aantal bedrijven
actief die op een harde manier acquisitie plegen en vervolgens geen product
leveren. Dat wij op deze lijst staan... uh, bevreemdt ons ten zeerste,
aangezien wij, in samenwerking met onder anderen de Kamer van Koophandel in
Hilversum, zelfs een servicepagina samenstel... of eh... samen hebben gesteld.
En wij overwegen ook nog om juridische stappen hiertegen te ondernemen.'
Deze had ik trouwens nog niet vermeld bij het eerdere overzicht van misleidende
trucs: het suggereren van instemming of medewerking van een grote, onverdachte
organisatie. In dit geval de Kamers van Koophandel. Wat had Sterk gedaan? Hij
had een lijstje van KvK-vestigingen opgevraagd en dit afgedrukt op een van de
beginpagina's van zijn gidsje. Dat was dus die 'servicepagina'. Hoe gek kun je
het maken? Je stuurt mensen per post een misleidende aanbieding toe en beweert:
'Deze aanbieding verzorgen wij in samenwerking met PTT Post...' Toon maar eens
aan dat het niet waar is.
Actie
geslaagd
Over meneer Sterk zou nog veel meer te vertellen zijn, maar dit verhaal wordt veel
te lang. Kort gezegd komt het erop neer, dat we zijn handelwijze hebben
voorgelegd aan de Reclame Code Commissie. Die kwam tot de uitspraak dat
IBN op misleidende en onrechtmatige wijze handelde. Korte tijd later belde
Sterk mij op. Of we niet 'om de tafel konden gaan zitten'. In dat
telefoongesprek suggereerde hij dat ik een aantrekkelijk bedrag zou kunnen
ontvangen, als ik die actie maar wilde staken. Toevallig hadden we nog
diezelfde week al een ondernemersbijeenkomst gepland bij een van de gedupeerden,
een bedrijf uit Waddinxveen dat zijn kantine beschikbaar wilde stellen. Dus
nodigde ik Sterk uit om aanwezig te zijn op deze actievergadering. Om daar zijn
aanbod te herhalen. Daar zag hij wijselijk van af. En ik had weer een leuk
verhaaltje voor de volgende nieuwsbrief.
Intussen was ook een concurrent van Sterk, ene heer Sengers uit
Nijmegen, met hetzelfde trucje aan de gang gegaan. Zijn 'uitgeverij' heette
niet IBN maar UBG: Universal Business Guide. Hetzelfde kaartje,
dezelfde truc, alleen met een andere naam. Uiteindelijk hebben we - in
samenwerking met de Kamer van Koophandel te Apeldoorn - een kort geding
aangespannen bij de rechtbank van Arnhem. En gewonnen. Sengers moest zelfs geld
terugbetalen aan ondernemers. Waarom geen rechtszaak tegen Leon Sterk? Omdat
hij - na een half jaar actie - zelf al de handdoek in de ring had gegooid. De
combinatie van steeds twee provincies (Zuid-Holland/Noord-Holland, vervolgens
Noord-Holland/Utrecht en dan Utrecht/Noord-Brabant en zo verder het hele land
door) was een lucratief idee. Maar dankzij onze actie is hij niet verder
gekomen dan de provincie Utrecht. En daar heeft hij, door de tijdige
waarschuwingen, nauwelijks slachtoffers kunnen maken.
In de
uitzending van 'MiddagEditie' bij Harmke Pijpers
Eerlijk
Zaken Doen
Onverwacht doemde een heel nieuw perspectief op. Terwijl ik dacht een
incidenteel 'knokpartijtje' uit te vechten met Sterk en Sengers, bleek er nog
heel wat méér aan de hand te zijn. Tijdens de actie kreeg ik contact met
honderden ondernemers, waarvan velen ook gedupeerd bleken door andere
'advertentie-misleiders'. De verhalen die ze mij vertelden en de brieven en
faxen die ze mij stuurden logen er niet om. Dit was heel andere koek! Hier ging
het niet om eenmalige advertentieplaatsingen van een paar honderd gulden...
Nee, hier ging het om ondernemers die voor vele duizenden, of zelfs
tienduizenden guldens de boot in waren gegaan.
Ik begon de gegevens over deze malafide advertentiebureaus te verzamelen en te
rubriceren en adviseerde gedupeerde ondernemers hoe ze eventueel nog onder de
door hen betwiste vorderingen uit konden komen. Maar het werd al snel
duidelijk, dat dit met mijn eenmanszaakje niet vol te houden was. Toen heb ik
het idee voor een onafhankelijke stichting bedacht, die zich full-time met dit
probleem zou gaan bezighouden. Met enkele ondernemers die al tijdens de
Sterk-actie veel ondersteuning hadden gegeven, werkten we het idee om een
stichting in het leven te roepen verder uit.
Mijn twee 'companen in de
strijd' van het eerste uur waren de Haagse ondernemers Job Breur en Arnoud
Wiegel. Zonder hun steun, medewerking en aanmoediging was het nooit zover
gekomen. Beiden namen plaats in het bestuur. Ruim een jaar na de oprichting
werd Arnoud Wiegel de definitieve voorzitter van de stichting.
Stichting Eerlijk Zaken Doen bleek nodig, omdat gedupeerde ondernemers en
instellingen eigenlijk nergens echt konden worden geholpen. De meesten hadden
al eerder geklaagd bij de Kamers van Koophandel, maar die wisten zich -
afgezien van een enkele Kamer waar toevallig een gedreven jurist zat - er ook
geen raad mee. De Consumentenbond bood ook geen uitkomst, want die is er voor
particulieren, niet voor ondernemers. En Stichting de Ombudsman wilde wel
waarschuwen, maar bood geen practische of juridische hulp.
Om voldoende startkapitaal te verwerven (via subsidies en donaties) was het
nodig om de stichting in ieder geval een degelijk en onberispelijk aanzien te
geven. Daarom hebben we gezocht naar een betrouwbare structuur met een bestuur
en een raad van toezicht en natuurlijk waterdichte statuten. Wat erg hielp, was
dat we in een vroeg stadium prof. mr. W.J. Slagter voor het plan konden
interesseren en dat hij bereid was ons belangeloos te adviseren. Later trad hij
ook toe tot de raad van toezicht, waarvan hij tot op heden deel uitmaakt.
Daarnaast heb ik een aantal mensen bereid gevonden om deel te nemen in een
'Comité van aanbeveling'; naast prof. Slagter zaten daarin o.a. prof. dr. Piet
Vroon en de rechtspsycholoog prof. mr. Crombag.
Op bezoek bij Aad v.d. Heuvel in 'Ook dat nog!'
om een kort geding aan te kondigen
Al
met al heeft het nog ruim een jaar geduurd, voordat er ruim tweehonderdduizend
gulden bij elkaar was gebedeld. Meer dan de helft daarvan was afkomstig van een
groot aantal Kamers van Koophandel. Verder twee bescheiden startsubsidies van
de ministeries van EZ en Justitie en ook enkele grote bedrijven als Gouden Gids,
PTT Post en ING deden een duit in het zakje.
Zo werd op 31 mei 1995 de oprichting van Stichting Eerlijk Zaken Doen een feit.
Tijdens de oprichtingsvergadering werd ik benoemd tot directeur. In die functie
heb ik de stichting mogen leiden tot 2000. Over die enerverende tijd, waarin ik
veel heb geleerd, schrijf ik hier later misschien nog weleens mijn verhaal.
Na mijn vertrek is het Stichting EZD helaas niet voor de wind gegaan. Het
aantal formatieplaatsen daalde van acht (waaronder vijf juristen) naar drie en
momenteel is - mede door het eigen succes - zelfs het voortbestaan van de
stichting in gevaar gekomen.
Zo is Justitie - mede op basis van door EZD aangeleverde informatie - eindelijk
overgegaan tot een strafrechtelijke aanpak van enkele 'gerenommeerde'
advertentieboeven. Zie bijvoorbeeld dit nieuwsbericht van 4 september jl.:
|
Fraude met advertenties ontrafeld Stad Groningen - woensdag, 04 september 2002 -
01:20 De man hield er jarenlang
fictieve bedrijven op na, die in het hele land advertenties verkochten. Ze
werden of waren echter nooit geplaatst. Aan de advertenties hingen forse
prijskaartjes. Tientallen bedrijven kregen een rekening en betaalden. Dat
bleek uit onderzoek van een speciaal fraudeteam dat werd ingezet om de handel
en wandel van de man te onderzoeken. In eerste instantie werd
de 37-jarige Bertus D. alleen verdacht van uitkeringsfraude. Het fraudeteam
kwam er al snel achter dat er op veel grotere schaal werd gefraudeerd. In
totaal zestig bedrijven uit het hele land hebben aangifte gedaan van
oplichting door een van de bedrijven van D. De man stuurde lukraak
nota's naar bedrijven waar hij helemaal geen contact mee had gehad. Ook belde
hij bedrijven op om gratis advertenties aan te bieden. Nadat toestemming werd
gegeven voor de gratis order, werden er alsnog gepeperde facturen verstuurd.
Ook moesten bedrijven meerdere malen betalen voor een enkele afgesproken
advertentie. Een begrafenisondernemer uit West-Brabant raakte zo in korte
tijd een kleine 30.000 euro kwijt. Volgens de verdachte zijn
er in de noordelijke provincies relatief veel van dergelijke
advertentiefraudeurs werkzaam. Naar eigen zeggen raakte de Veendammer op
dreef door zijn eigen hebzucht. "Het was soms zo gemakkelijk. Als
bedrijven zonder pardon betaalden, dan stuurden we meteen nog een rekening.
Ze waren zo goed van betalen. Het is gewoon een stukje hebzucht geweest. Het
gemak heeft de doorslag gegeven." D. werkt naar eigen zeggen sinds 1986 in de advertentieverkoop. Pas in 1998 begon hij voor zichzelf. De man controleerde iedere dag via een pinautomaat of de betalingen van de klanten binnen waren gekomen. Vlak na de lancering van zijn bedrijven vroeg hij eveneens een uitkering aan. De echtgenote van de man is volgens justitie medeplichtig aan de fraude. Zij hoorde een taakstraf van 140 uur tegen zich eisen. |
UPDATE:
Stichting
Eerlijk Zaken Doen is in 2002 opgeheven, nadat de Kamers van Koophandel (de
grootste subsidiegever) hun jaarlijkse bijdragen hadden beëindigd.
Overigens
was dat ook de afspraak. Stichting EZD was – ook in het bedrijfsplan – opgezet en
bedoeld om in vijf jaar tijd de malafide acquisitie uit te schakelen. Dit is
grotendeels gelukt. De stichting heeft zelfs daarna nog twee jaar kunnen
functioneren.
Een
oud-medewerkster van EZD heeft later een kloon van Eerlijk Zaken Doen opgezet,
die thans functioneert onder de naam SAF (Steunpunt Acquisitie Fraude). Zie hier
de website. Dit is een meldpunt dat
klachten verzamelt en preventietips geeft. Echter niet de aanvullende
dienstverlening die EZD wél bood: het via rechtszaken ondersteunen van misleide
of opgelichte ondernemers en instellingen.
Terug naar bovenkant pagina